Trabzon’da turizm merkezi Uzungöl’ün bulunduğu Haldizen Vadisi’ne HES projesi yapılmasına yöre halkı yol keserek tepki gösterdi.

Trabzon’un Çaykara ilçesinde yer alan dünyaca ünlü turizm merkezi Uzungöl’ün suyunun aktığı Haldizen Deresi üzerine yapılması planlanan hidroelektrik enerji santrali (HES) için yöre halkı yol kapatarak eylem yaptı. Eyleme Uzungöl’eki STK’lerin yanı sıra CHP Trabzon İl Başkanı Mustafa Bak, CHP Çaykara İlçe Başkanı Naim Çınar, CHP Ortahisar İlçe Başkanı Haluk Batmaz ve bölgede yer alan mahalle muhtarları katıldı.

Daha önce 2010 yılında gündeme gelen ve 2012 yılında dönemin siyasilerinin Trabzonspor’un almasına ön ayak olduğu HES projesi açılan davalar sonucu 2014 yılında Danıştay kararıyla iptal edilmişti. 2023 yılında Trabzonspor tarafından Lider Gıda şirketine bağlı ADV Elektrik Üretim şirketine devredilen proje için 31 Mart Yerel Seçimleri sonrası yeniden harekete geçildi. Şirket 2021 yılındaki ÇED raporu ile projeyi gerçekleştirmek için çalışmalara başladı. 2 Nisan’da yüklenici firmanın şantiye çalışmasına başlaması üzerine Uzungöl halkı bölgeye giderek çalışmaları engelledi.

YAKLAŞIK 100 ARAÇLA KONVOY YAPILIP YOL KESİLDİ

Daha önce hem Trabzon Valisi Aziz Yıldırım’ın hem de Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç’in projeye izin verilmeyeceği söylemlerine rağmen geçtiğimiz günlerde proje alanında inceleme yapılması ve pazartesi günü inşaat çalışmalarının başlayacağı söylentisi üzerine Uzungöl halkı yeniden harekete geçti. Bugün Uzungöl’den yaklaşık 100 araçla konvoy yaparak proje alanına inen yöre halkı yolu kesti.

Yaklaşık 400 kişinin toplandığı alanda yöre halkı adına Uzungöl Muhtarı Selman Dilek konuştu. 2 Nisan’da HES şirketi tarafından yapılan girişimi Uzungöl halkının durdurduğunu kaydeden Dilek, süreç sonrasında Vali ve Belediye Başkanları’nın arkalarında olduğunu söylemelerine rağmen projenin durdurulmadığını ifade etti.

17 Nisan’da Trabzon Valisi Aziz Yıldırım’ın konuyla ilgili Büyükşehir ve ilçe belediye Başkanları, mahalle muhtarları, ilgili kurum amirleri, STK başkanları ve firma temsilcileri arasında toplantı düzenlendiğini hatırlatan Dilek, “Toplantı boyunca firma temsilcileri artık süresi yıllar önce biten ÇED raporunu savunamamış, gülünç duruma düşmüş ve diğer savunmalarımızla beraber genel izlenim lehimize dönmüş ve açılan HES davalarının meşruluğu kanıtlanmıştı. Öyle ki Sayın Vali Aziz Yıldırım ve Sayın Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç HES’in Uzungöl’de doğru olmayacağını söyleyerek firma temsilcilerine şifahen bu işten el çekmelerini ifade etmişti. Sayın Başkan Genç de HES’in Uzungöl’e ve Trabzon’a telafisi güç hasar vereceğini, gerekirse UKOME kararı aldırarak iş kamyonlarına yolu kapatacağını ifade etmiş ve bu şekilde firma engellenmişti” dedi.

‘KARARLAR LEHİMİZE İKEN KEŞİF SÜREÇLERİ BAŞLATILDI’

Bölgede Trabzon Milletvekili Mustafa Şen’in inceleme yapıldığını ve HES için olumsuz rapor verildiğini Trabzon Milletvekili Adil Karaismaloğlu’nun açıkladığını kaydeden Dilek, “Öyleyse neden yüklenici firma son günlerde keşif süreçlerini sürdürmektedir. Valilik toplantısı lehimize gelişmişken ve açılan davaların meşruluğu amirler tarafından kabul edilmişken, nasıl oluyor da yüklenici firma tekrardan teyakkuza geçmiştir? Danıştay’daki karar usulden kabul edilip esas görüşülmeye başlanmışken dava sonuçlarını beklemeden meseleyi oldubittiye getirmek istemektedirler” sözlerini kullandı.

Açıklama sırasında kalabalık sık sık “Direne direne kazanacağız”, “Havana suyuna Uzungöl’e sahip çık”, “Havama, suyuma, Uzungöl’e dokunma” sloganları attı.

‘SADECE YÖRE HALKINI DEĞİL TURİZMİ VE EKONOMİYİ DE ETKİLEYECEK’

Dilek’in ardından konuşan Uzungöl Çevre Koruma, Kültür ve Turizm Derneği Abdullah Özen, projenin sadece yöre halkını değil doğaseverleri, bölge turizmini ve bölge esnafını da etkileyeceğini dile getirdi.

“Uzungöl’e yapılacak her türlü yanlış müdahale, ekosistemi bozmanın yanı sıra bölge ekonomisini de geri dönüşü olmayan bir şekilde etkileyecektir” diyen Özen, daha önce 2014 yılında durdurulan projenin yeniden canlandırılmasının düşündürücü olduğunu kaydetti.

Yasalar gereği bir ÇED raporunun 7 yıl içinde uygulanmaması durumunda yenilenmesi gerektiğini fakat Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kanuna rağmen raporun süresini uzattığını ifade etti. Özen, “2016 yılında değiştirilen ilke kararlarına göre artık 1. 2. ve 3. derece sit alanlarında HES projelerinin yapılması yasaklanmış olup, ÇED raporunun yeniden alınması gerekmektedir. Trabzonspor’un projeyi Lider Gıda’ya ait olan ADV Elektrik’e devretmesiyle firma bu çıkmazla karşı karşıya kalmış ve bu projeye girmiş bulunmaktadır” sözlerini kullandı.

Özen, basın açıklamasını şu sözlerle sürdürdü:

“Uzungöl bir sit alanıdır, bir tabiat parkıdır. Uzungöl bir özel çevre koruma bölgesidir. Bu bölge, Karadeniz’in turizm ekonomisinin de can damarıdır, çekim merkezidir. HES projesinin 2012 yılında alınan ÇED raporunda ilerleyen yıllarda afet ilan edilen, AFAD tarafından ıslahı mümkün olamayacak olan ve yerleşim alanında olan tünel hattını nasıl bir ihmal ile yapmayı düşünmektesiniz? Bu yöredeki 6 adet değirmenin işlevini yitirmesi ile sosyolojik bir sorunu ortaya çıkaracaksınız. Yine bu bölgeye has 2 adet hakiki kırmızı benekli alabalığın göç yolunu yüzde 20’lik can suyu ile yok edecek ve biyoçeşitliliğin dengesini bozacaksınız.”

“UZUNGÖL YOLUNA KANALİZASYON VEREREK Mİ KATMA DEĞER SAĞLANACAK”

“HES başlangıç noktasında yıllardan beri çalışmayan ve kapasitesi bile yetersiz olan kanalizasyon atık tesisinin pisliği yıllardan beri Solaklı deresine akmakta ve doğayı katletmektedir. Can suyu bıraktığınız varsayımı ile bu bölgeyi bataklığa, pis kanalizasyon kokusuna, sineklere ve Uzungöl’e gelecek olan herkese bu kokuyu vererek mi ülkeye katma değer katacaksınız?

Uzungöl’ün turizmden yılda 1,5 milyona yakın yerli ve yabancı turist hizmet katkısı sizin HES’inizin yüz katına bedeldir. Sesimizi duyurmak ve Uzungöl’ü korumak adına bu projeye karşı kararlılıkla duracağız.”

“EVİMİZİ DOĞA DİYEREK YIKTILAR ŞİMDİ HES YAPIYORLAR”

Yöre halkından Nazime Çiçek, köylerinde HES’e kesinlikle izin vermeyeceklerini söyledi. Daha önce kaçak yapı nedeniyle halkın evi yıkılırken şimdi HES’e izin verildiğini ifade eden Çiçek, “Uzungöl’e dokunmasınlar daha canımızı mı alacaklar. Biz burada yaşayacağız, gidecek yerimiz yok. Biz buraya kimseyi sokmayacağız. Yaptığımız evi yıktılar. Bizi daha önce buraya gelip dövdüler, ıslattılar, gaz sıktılar. Yaptığımız ev doğayı bozuyor da HES mi bozmuyor?” sözlerini kullandı.

Yöre halkından turizmci Fatoş Zengin de projeye izin verilmesinin geri döndürülemez zararlar getireceğini kaydetti. Zengin, “Uzungöl Karadeniz’in çekim merkezi. Ekolojiye ekosisteme vereceği zararı düşününce dehşete kapılıyorum. Önceki HES’lerin bölgeye verdiği zararı gördük. İklimin ne kadar değiştiğini, derenin suyunun ne kadar azaldığını gördük. Yaşam alanlarımız talan edilmek isteniyor. Buna dur dememiz gerekiyor” diye konuştu.

Duvar – 2 Kasım 2024
Fatih Saygın