Çekerek Irmağı üzerinde yapımı süren HES’lere karşı bilirkişi raporu ilerde yaşanacak su sorununa dikkat çekti.
Çekerek Irmağı üzerinde yapımı süren HES’lere karşı açılan davada bölgede yapılan bilirkişi keşfi raporu belli oldu. ÇED dosyasındaki birçok eksikliğe dikkat çekilen bilirkişi raporunda, HES’lerin yaratacağı çevresel, kültürel ve sosyal sorunların altı çizildi.
ÇEKEREK IRMAĞININ SUYU AZALIYOR
Tokat’ın Zile ilçesi ve Yozgat’ın Çekerek ilçesi sınırlarında kalan Çekerek Çayı üzerinde Reis Enerji A.Ş tarafından yapılması planlanan HES projesine verilen ÇED olumlu kararına karşı Kamışçık ve Kırkdilim köy muhtarlıkları dava açmıştı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na karşı açılan davada yapılan bilirkişi keşfinin raporu belli oldu. Ankara Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi öğretim üyelerinden oluşan bilirkişi heyeti 12 Mart 2018 tarihinde gerçekleştirilen bilirkişi incelemesi sonrası hazırladıkları raporda HES projesinin ÇED raporundaki şu eksikliklere dikkat çekti:
* Çekerek nehri debisi azalmaktadır.
* İlerleyen yıllarda debilerin diğer tüm şartların (yağış, buharlaşma, sıcaklık vb) aynı kalması durumunda daha da düşmesi büyük olasılıktır.
* Projenin ekonomik ömrü boyunca, 25-50 yıl sonrasını içeren iyimser-kötümser tahminlere göre çevresel etkilerinin değerlendirilmesinin yapılmış olması gerekir. ÇED raporunda bu değerlendirmeler yapılmamıştır.
İNŞAATTA ÇIKAN ARKEOLOJİK BULUNTULAR
Bilirkişiler 39 sayfalık raporun sonuç kısmında da HES’lerle ilgili şu görüşlere yer verdi:
* ÇED raporunda sadece başlık olarak belirtilen ve hiç ele alınmamış konular var.
* Özellikle inşaat sırasında ortaya çıkan arkeolojik buluntularla ilgili Bölge Koruma Kurulundan gerekli uygunluk yazıları alınmalıdır.
* Ekolojik köprülerin tasarımları ve yerleri ÇED raporuna eklenmelidir.
* Su kullanım hakkı raporunda tarım ve hayvancılık için ayrılan miktar mevcut durum üzerinden kurgulanmıştır. Tarım ve hayvancılık temelli olarak su talebinin artması durumunda veya oluşacak kuraklığın ekosistem üzerinde etkilerin azaltmak için ne gibi yönetim planları hazırlandığı ÇED raporunda yer almalıdır.
HES’LER TARIM VE HAYVANCILIK İÇİN UZUN VADEDE SORUN OLABİLİR
* Havza içindeki su miktarının yıllara göre düşüyor oluşu suya ihtiyaç duyacak HES; tarım üreticileri ve hayvancılık için uzun vadede bir sorun yaratma potansiyeli taşımaktadır.
* Bölgede birden fazla enerji santrali kuruluyor olması su miktarının Çekerek Çayı Havzasında bulunan bütün paydaşlar için topluca değerlendirilmesi gereken bir sorundur.
Haber: Evrensel/ Özer Akdemir
27.11.2018