Artvin’in Arhavi ilçesinde Cengiz holdingin yapmak istediği maden ocağı projesine karşı bölge halkı ayakta. Pilarget Doğa ve Yaşam Derneği, Çamlıca doğa koruma derneği öncülüğünde Arhavi cumhuriyet meydanında toplanan Arhavi halkı Cengiz holdingi protesto etti. Konuşmacılar, “Arhavi halkı topraklarını terk etmeyecek, Arhavi’nin üstü altından daha değerlidir. Bu bir direniştir Çiftçilerin, emekçilerin köylülerin direnişidir. Bu HES’ler için 3-5 insanı kandırıp kanımızı emdiler şimdi de maden ocaklarıyla sularımızı zehirleyecekler, burada maden çalışması yapılırsa ne çayımız ne suyumuz ne de toprağımız kalır, Cengiz Arhavi’ye giremeyecek direneceğiz Arhavi’yi terk etmeyeceğiz” ifadelerini kullandılar.

Arhavi’de önce HES ve taş ocağı, derelerin ıslahı beton duvarların ardından bu kez bölge halkı şimdi de Cengiz holdingin yapmayı planladığı maden ocağı ile karşı karşıya. Arhavi’de Pilarget vadisinde 10 köyü içine alacak olan 1930,92 hektarlık alanı kapsayan geçen hafta yapılan maden arama ihalesini Mehmet Cengiz’in sahibi olduğu Eti Bakır kazanmıştı. İhaleyi 5 milyon TL’ bedel ile kazanan Cengiz holding arama yetkileri 6 Ağustos 2024 tarihi sonrası kesinlik kazanacak.

Artvin’in Arhavi ilçesinde Cengiz holdingin yapmak istediği maden ocağı projesine karşı bölge halkı ayakta. Pilarget Doğa ve Yaşam Derneği, Çamlıca doğa koruma derneği öncülüğünde Arhavi cumhuriyet meydanında toplanan Arhavi halkı HES,Taş ocakları ,Dere ıslahı ve maden projelerini protesto etti. Protesto eylemine maden arama çalışmasının yapılacağı köylerin muhtarları ve yurttaşları, Artvin CHP il başkanı Orhan Atan, CHP Arhavi ilçe başkanı Sezer Çakmak, Rize Fındıklı ilçesi belediye başkanı Ercüment Şahin Çerhatoğlu, Artvin -Rize EMEK partisi il örgütü temsilcileri, İnsan Hakları Derneği (İHD) Rize temsilciliği, Arhavi Ziraat odası temsilcileri , Pilarget Doğa ve Yaşam Derneği kurucu  ve onursal başkanı Hazım Kurdoğlu, yaşam savunucuları ile Arhavi’li bazı iş insanları ile çok sayıda yurttaş çocuklarıyla beraber katılarak eyleme destek verdi.

“Cengiz holding in Arhavi’yi yok etmesine izin vermeyeceğiz.”

Arhavi cumhuriyet meydanında gerçekleşen protesto eyleminde ilk konuşmayı Arhavi Çamlıca doğa koruma derneği üyesi Elif Subaş yaptı, “Bugün burada neden toplandığımızı hepimiz çok iyi biliyoruz. Biliyoruz ki Arhavi’nin altıda Üstü de çok kıymetlidir. Bizler yaşam alanlarımızı maden rantçılarına fırsat vermemek için bugün buradayız. Hiçbir bahaneye sığınmadan geleceğimizi yok edecek olan, maden arama çalışmalarını kabul etmiyoruz. Arhavi’mizin 10 köyünü kapsayan ilk etapta 1930 hektarlık çok kıymetli bir alan maden arama ihalesi ile Cengiz holding bünyesindeki Eti bakır firmasına 5 milyon TL karşılığında ihale edilmiştir. Talancı şirket Cengiz holding in Arhavi’yi yok etmesine izin vermeyeceğiz.” Dedi.

“Biz bu işin bu noktaya geleceğini çok önceden biliyorduk ama anlatamadık”

PiPilarget Doğa ve Yaşam Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Fahrettin Şivil: “Biz bu işin bu noktaya geleceğini çok önceden biliyorduk ama anlatamadık. Bugün çayımızı toplayamayacağız. Armut yiyemeyeceğiz, hiçbir şey olmayacak. Bugün bizim için çok önemlidir; bugün buradaysak, artık ben bu özgüveni gördükten sonra bizim başaramayacağımız hiçbir şey olmayacağına inanıyorum” dedi.

İş insanı Şadi Yıldızcan, “İş insanı Şadi Yıldızcan: “Milletin bu kararını gördükten sonra bizim topraklarımızı hiç kimse işgal edemez, hiç kimse elimizden alamaz. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni Türk Milletine Mustafa Kemal emanet etmiştir. Yaşadığımız bu toprakları bizlere atalarımız emanet etti. Unutmayın, bizler de bu toprakları koruyacağız, evlatlarımıza, torunlarımıza emanet edeceğiz. Burada siyaset yok, orda birlik beraberlik var. Arhavi’nin ortalama 12 km mesafesinde ki köylere maden işletme yerleri yapılacak; bu ne demektir? Arhavi şehirde ortadan kalkacak. Arhavi’nin üstü, altından çok daha değerlidir”

“Cengiz İnşaat, Çifte Köprülerdeki taş ocağını kurmak için hepimizi yine bir yol yalanıyla kandırmaya kalktı, biz de kandık”

Hayvan hakları ve yaşam alanları savunucusu aktivist Nazlı Demet Uyanık, ““Her şey sahil yolu projesiyle başladı. Yol bir ihtiyaçtı; pek çoğumuz yol lazım, yapılsın dedik. Sonra köy okullarını kapattılar, köyler boşaltıldı, insanlar ekonomik gerekçelerle şehire akın etti. Köylerin boşaltılması, köylerin rantçılar tarafından daha rahat yok edilmesi demekti. Pek çoğumuz biliyoruz, Cengiz İnşaat, Çifte Köprülerdeki taş ocağını kurmak için hepimizi yine bir yol yalanıyla kandırmaya kalktı, biz de kandık. 90’larda Erzurum’a yol yapıyorlar dedikoduları dolaşıyordu; yol yapıldı, Cengiz İnşaat taş ocağını kurdu, çeyrek asırdan fazla süredir Çifte Köprüleri karış karış parçaladı. Yolun Erzurum’a değil, Arhavi’nin böğründe yanıp duran cehenneme vardığını en acı şekilde öğrendik. Sahil yolundan sonra kanser gibi köylerimize saldırmaya başladılar, karşı çıkanlara ‘siz kalkınmaya engel oluyorsunuz’ dediler. Kendisinde Arhavili olan Mehmet Nazif Günal, önce Kavadis ve Korseli ve civar köylerini, daha sonra Orta HES’ler Kamilet Vadisi’ni paramparça etti. Köylerde muhtar aracılığıyla halkı satın almaya kalktılar; büyük ölçüde de başarılı oldular maalesef. Hep istemiyoruz diye haykıran, mücadelelerin sözcülüğünü yapan insanların birkaç ay sonra Arhavi’yi yok eden şirketlerin şantiyelerinde çalışmaya başladı. Kimi arazisini sattı, kimi para aldı, karşı duvar bir avuç insansa, Çaro Dağı oldu, Avrupa’dan fonlanıyor oldu, vatan haini oldu, terörist oldu. Bu insanlar her şey oldu ama sonunda kaybeden hepimiz olduk. Bir başkası Pilarget köyünde HES yapabilmek için çok uğraştı ama başaramadı. Pilarget halkı köylerinde HES’e geçit vermedi.

“Arhavi’de şu an 5 HES var ama bırakın Arhavi’yi, bu ülkede elektrik faturası azalan tek bir yer yok”

Yol, köprü, enerji diye diye bugünlere geldik. Arhavi’de şu an 5 HES var ama bırakın Arhavi’yi, bu ülkede elektrik faturası azalan tek bir yer yok; hani enerjide bağımsız olacaktık? Hani kalkınacaktık, zenginleşecektik? Biz Arhavi’mizi, evimizi, vadimizi bunun için mi yok ettik? Bu soruyu herkes kendine sorsun. Bu memlekette bir avuç rantçı dışında zenginleşen kimse yok. Bu sefer de sel olacak, eviniz gidecek diyerek yanımıza geldiler. Bilin ki o koca koca beton duvarları diken şirketlerin bizi sellere karşı korumak gibi bir derdi yok. Onların tek derdi, biz yaşam alanlarımızı kaybederken, çok büyümek, daha çok zenginleşmek, daha çok kazanmak. Sevgili Arhavililer, bu yollar, bu köprüler, bu beton duvarlar bizim için yapılmadı; hepsi Arhavi’nin nihai yıkım projesi olacak, madenlere varan projelerin adımlarıydı” ifadelerini kullandı.

“Bu eylem Emperyalist güçlere karşı, kapitalist sermayeye karşı, çiftçinin, emekçinin, köylünün direnişidir”

Çamlıca doğa koruma derneği sözcüsü Reşat Dindar. “…Kendi şehrimizin yabancısı olmak üzereyiz; bunun farkında değiliz. Bir avuç emperyalist sermaye geldi, tepemize çöktü, hala uyanamadık. Yeter artık deme yi bu Arhavi öğrenmeli; susturmayı bilmeliyiz. Bunun başka çaresi yok. Bugün bu eylem siyasetin tam dibidir. Emperyalist güçlere karşı, kapitalist sermayeye karşı, çiftçinin, emekçinin, köylünün direnişidir bu; bunun siyasi eylem olmadığını diyen yalan söylüyor. Direnmek zorundayız, direndikçe varız. Ben partili değilim, ben hiçbir siyasetçi için bu kürsüye çıkıp konuşmam, ben memleketim için konuşuyorum. Bir avuç insan Arhavi’nin kanını emiyor. Yeter artık. Hani Türkiye’de diyoruz ya beşli çete var, inanın Arhavi’de de beşli çete var; acımadan barınıyorlar. Bunlara dur diyecek olan biziz, emekçileriz, köylüleriz, çiftçileriz; dur demeliyiz. Başka yolumuz yok arkadaşlar.

“Dere ıslahı, HES’ler. Bir avuç köylüyü, 3 beş tane insanı kandırıp, kanımızı emdiler ve en sonunda maden”

Burada konuşmak, gelmek çok zor bir şey değil. Bunun yarını var. Önümüzde Cengiz İnşaat var, sağ olsun memleketi çok seviyor; zaten televizyon programında söyledi, çok sevdiğini. Dün anons istedik, anonsu yaptırmadılar, bugün geldiler Arhavi’ye çöktüler, önce dolguya başladılar, peşinden dere ıslahı, HES’ler. Bir avuç köylüyü, 3 beş tane insanı kandırıp, kanımızı emdiler ve en sonunda maden. Bazıları diyor ki, maden zenginliktir; istemiyor musunuz? Arkadaşlar, maden yabancı çıkarırsa zenginlik olsaydı, Güney Afrika dünyanın en zengin ülkesi olurdu. Sustukça köle olursunuz, ümit ettikçe ölürsünüz, direnirseniz özgür olursunuz. Direnirsek Arhavi özgür olur; direnirsek hiç kimse giremez buraya. Cengiz İnşaat değil, kim gelirse gelsin; direne direne kazanmak zorundayız” dedi.

“Topraklarımızı maden şirketlerine peşkeş çekiyorlar”

Rize, Fındıklı CHP belediye başkanı Ercument Şahin Çervatoğlu, “ÇAYKUR’u batırmak istiyorlar ve topraklarımızı maden şirketlerine peşkeş çekiyorlar. Ama bunun tek sihirli formülü var ve o da sizsiniz, o da biziz. Beni davet ettiklerinde ben Arhavili değilim ama tepeyi aşınca Fındıklıdanım ama Arhavi’de değil Fındıklı’da da yüzde yetmişi ruhsatlandırılan maden sahası var. Zenginlikler bizim değil maalesef altınları takmayız ama onlar altınsız yaşayamaz. Çözüm sizsiniz çözüm direniş örgütlenmek kimsenin dinine diline ırkına siyasetine bakmadan yarın doğmamış çocuklarımızın topraklarını korumak için direnmek.”

“Bu davayı kazınacağız o cengiz buraya giremeyecek”

Artvin CHP il başkanı Orhan Atan, “Cerrattepeden Artvin halkının selamlarını getirdim. Türkiye’de direniş nasıl olur, Cerrattepe’de örneğini verdik. Arhavililer, Hopalılar, tüm sahildeki arkadaşlarımız ve ilçelerimiz hepsi bizlerin yanındaydı. Bugün de Artvin halkı olarak bizler de Arhavililerin yanındayız. Direnişle beraber Artvin halkı bir hafta önce anayasa mahkemesinden, peşine Rize Bölge İdare Mahkemesi’nden haklı davamızı kazanmış bulunduk. Sizler de birlik olarak, beraberlik olarak bu davayı kazanacaksınız, o Cengiz buraya giremeyecek.” dedi.

“200 biyoçeşitlilik alanından biri Artvin, dünyada 34 sıcak noktadan, korumada öncelikli sıcak noktalardan Kafkasya sıcak noktasının en önemli alanı”

Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu, “…Artvin dünyada 200 biyoçeşitlilik alanından biri, korumada öncelikli Karadeniz ve Artvin, Rize. İşte bu 200 biyoçeşitlilik alanından biri yine bu Artvin, dünyada 34 sıcak noktadan, korumada öncelikli sıcak noktalardan Kafkasya sıcak noktasının en önemli alanı. Bunun anlamı şudur: Artvin’in de Rize’nin de üstü, altından daha değerlidir. Üstü bütün halkındır, bütün milletindir; ama unutmayalım, altı sadece birkaç kişinindir. Emperyalizme hizmet eden kapitalistlerin işidir, onların zenginliğidir, bize hiçbir durumda bir faydası olmayacak şu anki yasalar çerçevesinde bir değerlerdir. O açıdan, gelecek açısından bizlerin onları korumaktan başka seçeneğimiz yoktur. Neden bunu söylüyoruz? Eğer madencilik yapılırsa, Arhavi’deki yaklaşık şu an için 32.800 futbol sahası büyüklüğünde cennet gibi alanda muazzam hafriyatlar olacak; ağır metallerden ve pek çok asidik sulardan oluşan kirleticiler sularımıza, topraklarımıza ve havaya ulaşarak bizlere gelecek. Bütün bunların gelecekte asla yaşanmaz bir yer olduğunu gösteren delillerdir. Biz birlik olursak, onları buradan terk etmeye zorlayacak; madenciliği durdurabilmiştir. Dolayısıyla burada da olacak olan odur.

Bunun için de mutlaka direnmek zorundayız, çaba harcamak zorundayız. İçme suyumuz, toprağımız, ormanımız, havamız kirlenmesin diye de buradaki metalik bütün madencilik faaliyetleri sonlandırılmalıdır. Aksi takdirde burada yaşam söz konusu olamayacaktır.

“Çocuklarımızın, torunlarımızın da yaşayabileceği bu yer olan bu cennet Arhavi’yi mutlak surette madenci belasından kurtarmamız lazım”

Arhavi halkı, Hopa, Borçka, Fındıklı her taraf madene ruhsatlı, en az ruhsatlı olan yer %180’de öyleyse bizi buradan kimse bir yere gönderemez. Ama madencilik için gelip bizi sömürmek isteyenler buradan tıpış tıpış mutlaka gidecekler, hatta hiç gelmeyecekler. Dünyadaki en büyük kazalar artık atık barajlarının çökmesiyle oluyor. Burada patlatmalar yapıldığı zaman, yollar açıldığı zaman, sarsıntılar olduğu zaman ormanlar ortadan kalkacağına göre, ormanlar ve bitki örtüsü kalktığı zaman burada çok büyük heyelanlar söz konusu olacak. Burada yaşam olamayacak, burada çay tarımı olamayacak, burada hayvancılık yapılamayacak. Ona göre kendimize gelelim. Herkesin, gelecek kuşakların da çocuklarımızın, torunlarımızın da yaşayabileceği bu yer olan bu cennet Arhavi’yi mutlak surette madenci belasından kurtarmamız lazım. Hiç sokmamız lazım. Bu toplum isterse bunu becerir. Unutmayalım toplumun gücü güçlü insanlardan büyüktür. Vatanı sevmek, vatanseverlik iktidarları sevmek değildir. Sevgili Arhavililer, ülkeni sevmektir. Ülkeyi sevmek de bitkileri, suyunu, balığını, kuşunu ve elbette ki insanını, toplumunu sevmekten geçer. Bakın, madenciliğin girdiği yer asla iflah olmamıştır; Arhavi böyle bir yer olmayacaktır.”  Diye kaydetti.

“Cengize asla teslim olmayacağız”

TİP ilçe başkanı Osman Özşalap, “Bu işin başını peşini bırakmayacağız, asla teslim olmayacağız, sondaj yapmalarına bile müsaade etmeyeceğiz. Söz mü? Söz! Bütün köyleri karış karış dolaşacağız. Meydanı onlara asla bırakmayacağız, durmak yok. Cengiz burada bıraktığı taş ocaklarını düzeltsin, tahrip ettiği yerleri toparlasın. Önce bu kirlettiği şeyleri ortadan kaldırsın. Diktiği bir ağaç var mı? Yaptığı bir okul var mı? Kreş var mı? Park var mı? Ne var? Yalan var, talan var, tahribat var, yok etmek var. Bunlara asla müsaade edemeyiz.”

“Hiçbir genel başkanın hayır demesini beklemeden, Arhavi’de, Artvin’de, tüm ülkede de hayır diyoruz”

CHP Arhavi ilçe başkanı Sezer Çakmak, “Buradan soruyorum, bu insanların huzurunda soruyorum: Sayın Hızır İlyas Aykut, neyi bekliyorsun madene hayır demek için? Soruyorum Sayın Fevzi Gedik, madene hayır demek için neyi bekliyorsun? Soruyorum Belediye Başkanına, Faruk Çelik, madene hayır demek için senin hayır demeni mi bekliyorsun? Çok beklersiniz. Biz bizler buradayız. Hiçbir vekilin, hiçbir genel başkanın hayır demesini beklemeden, Arhavi’de, Artvin’de, tüm ülkede de hayır diyoruz. Çünkü birkaç vekilin, birkaç başkanın hayır demesine ihtiyacımız yok. Bu memleket bizim. Buna hayır demek için ne partiye ne siyasi görüşe ihtiyacımız var. Bizler onurlu duruşa sahip, memleketi için mücadele etmekten kaçınmayan cesur insanlarız. Saraylar, saltanatlar çöker; kan susar, zulüm biter. Menekşeler de açılır üstümüze bir gün, leylaklar da güler. Bugünlerden geriye bir yarına gidenler kalır, bir de yarınlar için direnenler. Şiirler doğacak kıvamda yine, duygular yeniden yağacak kıvamda ve yürek imgelerin en ulaşılmaz doruğunda. Ey her şey bitti diyenler, korkunun sofrasında yılgınlık yiyenler. Ne kırlarda direnen çiçekler ne kentlerde devleşen ökeler henüz elediler. Bitmedi, daha sürüyor o kavga ve sürecek. Yeryüzü aşkın yüzü oluncaya dek.”

Protesto eylemine katılanlar, sıkça, Susma sustukça sıra sana gelecek, Madenci şirket Arhavi’den defol, direne direne kazanacağız, Cengiz Arhavi’den defol, köyümden toprağımdan elini çek, Doğa yaşam özgürlük, HES’lere hayır, Susma haykır madene hayır, sloganları attı. Eylem tulum eşliğinde oynan horonla sona erdi.

Haber: Rize Nabız / Gençağa Karafazlı
28 Temmuz 2024