Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun Teklifi (Torba Yasa), 5 Şubat Salı günü Meclis Genel Kurulunda görüşülecek.
Söz konusu teklifin 45. Maddesi ile aslında ömrünü tamamlamış olan kömürlü termik santrallerin
çevre yatırımlarını yapmaları konusunda 2013’de getirilen zorunluluk 3’üncü kez ertelenmek
isteniyor.
Teklif, Türkiye’de çok uzun zaman önce faaliyete başlayan ve ciddi çevre sorunları yaratan on adet
termik santralin “baca gazı arıtma, rehabilitasyon, kül depolama kapasitelerinin artırılması” gibi çevre
yatırımlarının yapılmasının 2021 yılına kadar ertelenmesine izin veriyor. Diğer bir deyişle, ömrünü
tamamlamış olan bu santrallere 2 yıl daha havayı özgürce kirletme izni veriliyor.
2013 yılında Elektrik Piyasası Kanunun Geçici 8. Maddesi ile özelleştirme kapsamına alınan Çanakkale,
Kahramanmaraş, Karabük, Kütahya, Manisa, Sivas ve Zonguldak’ta bulunan 10 santrale, baca gazı
arıtma tesisi başta olmak üzere çevre yatırımlarını 2019 yılına kadar erteleme ve Bakanlar Kurulu’na
da bu izni 2021 yılına kadar uzatma izni verilmişti. Ancak söz konusu geçici madde hakkında
Cumhuriyet Halk Partisi tarafından, Anayasa Mahkemesi nezdinde iptal davası açılmış ve madde iptal
edilmişti.
Anayasa Mahkemesi kararı uygulanmamış, 2015 yılında yapılan yeni bir yasal düzenleme ile söz
konusu 10 santrale 2019’a kadar süre verilmişti.
Çevre yatırımlarını tamamlamayan söz konusu santrallar geçen sürede havamızı kirletmeye devam
etti. Partikül madde ölçümlerinde, elde edilen değerlerin Dünya Sağlık Örgütü’nün sınır değerlerini
kat kat aştığı saptandı.
Madde 45 kabul edilirse, toplam kurulu gücü, 4680 MW olan 10 santralin halihazırda devam ettiği
olumsuz çevresel etkiler, en başta hava kirliliği ve sağlık etkisi katlanarak 2021 yılına kadar da devam
edecek. Sürekli ertelenmekte olan bu yatırımların 2021 yılında da tamamlanacağı meçhul.
Aşağıda listelenen santrallerde baca gazı kükürt giderim tesisi yoktur:
1- Çanakkale / Çan 18 Mart Termik Santrali
2- Şırnak / Silopi Termik Santrali
3- Kahramanmaraş / Afşin Elbistan A Termik Santrali
4- Karabük / Kardemir Termik Santrali
5- Kütahya / Tunçbilek Termik Santrali
6- Kütahya / Seyitömer Termik Santrali
7- Manisa / Soma A Termik Santrali
8- Manisa / Soma B Termik Santrali
9- Sivas / Kangal Termik Santrali (1 ve 2. üniteler)
10- Zonguldak / Çatalağzı Termik Santrali
Şu an kükürt giderimi tesisi olan santraller (Çayırhan (Ankara), Yatağan (Muğla), Yeniköy (Muğla),
Kemerköy (Muğla), Orhaneli (Bursa), Afşin Elbistan B (Kahramanmaraş)) ise 2019 Haziran itibariyle
geçerli olacak sınır değerleri karşılamamaktadır. Ayrıca birçok santralde toz tutmak için elektrostatik
filtre yatırımları yapılmış olmakla beraber tasarım hataları, yakılan kömürün özelliklerinin değişkenliği
veya bakım eksikliği/işletme hataları gibi nedenlerden ötürü filtrelerden istenen verimin alınamadığı
sıklıkla gündeme gelmektedir.
Çevre yatırımı ertelenmek istenen santralların bulunduğu Çanakkale, Kahramanmaraş, Karabük,
Kütahya, Manisa, Sivas, Şırnak ve Zonguldak’ta ve diğer santralların bulunduğu şehirlerde yaşanmakta
olan ciddi hava kirliliği her geçen gün erken ölümlere ve olumsuz sağlık etkisine neden olmaktadır.
Ekoloji Birliği Bileşenleri olarak, 45’inci maddenin tekliften çıkartılmasını, her gün etkisini ciddi
anlamda yaşadığımız küresel ısınmaya ve iklim krizine yol açtığı bilinen tüm mevcut termik
santralların bir an önce kapatılmasını, yeni projelerin de iptal edilmesini istiyoruz.
TERMİK ÖLDÜRÜR.
TEMİZ HAVA HAKTIR. İKİ YIL BEKLEMEZ.
EKOLOJİ BİRLİĞİ
05.02.2019
