Önceki gün Türkiye’nin birçok ilinde etkili olan gök gürültülü sağanak, beraberinde acı getirdi. Ağrı’da doludan kaçmak için menfeze saklanan bir anne ile iki çocuğu sele kapılıp öldü. Yine aynı bölgede bir genç, yıldırım düşmesi sonucu can verdi; benzer vaka Kastamonu, Rize, Çorum’da da yaşandı. Trabzon’un Araklı ilçesi Çamlıktepe ve Yeşilyurt mahallelerinde ise 10 kişi ve 7 bina sele kapıldı. Kayıp kişilerden yedisinin cansız bedenine ulaşılırken diğerleri için arama kurtarma çalışması başlatıldı.
Araklıdaki aşırı yağış bölgede su taşkını ve heyelana neden oldu. Heyelan sonrasında bölgede bulunan 3 HES regülatörünün üzerine yamaçtan kopan toprak ve kaya parçaları çöktü. Sel suyu ve ardından HES yükleme havuzunun yıkılması ile birlikte sel sularını daha güçlü bir akışa sahip oldu.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı, yaşananlara dair BirGün’e değerlendirmede bulundu: “Araklı, Kizirnos Yaylasının alt kısmında bulunan Yüceyurt Köyünde bulunan Yüceyurt Elektrik AŞ’ye ait HES projelerinin bulunduğu güzergah üzerindeki, Yüceyurt köyü üst kısmında yer alan Araklı-3 HES’in, yükleme havuzu duvarlarının patlaması sonucu meydana gelen felaket, köyleri yok etti, köylüleri sel suları altında bıraktı… Doğa olayları faciaya dönüşmeye devam ediyor. Doğaya ve doğa olaylarına meydan okuyoruz adeta. Aklı, bilimi ve teknik zorunlulukları yok saydıkça benzer tablolar ile daha çok karşılaşacağımızın bilinmesi gerekir. Plansızlık sonucu dere yataklarında araziler yapılaşmaya açıldı. İmar affı ile affedilen yanlışları malesef doğa affetmiyor. HES’ler, dere yataklarının rejimlerini ve yapısını bozduğu için sel sularının yıkıcı boyutlara ulaşmasına zemin hazırlamaktadır. Sel suyu ve ardından HES yükleme havuzunun yıkılması yurttaşlarımızın ölümüne yol açmıştır. İktidarın akla, bilime, tekniğe ve planlamaya olan düşmanlığı sona ermelidir. Rant düzeni son bulmalıdır.”
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş’da afet ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Bektaş, şunları söyledi: Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmaların ortak sonucuna bakıldığı zaman Karadeniz’in küresel ısınmaya bağlı olarak sürekli ısındığını görüyoruz. Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi, Batı Karadeniz Bölgesine oranla daha çok ısınıyor. Karadeniz’in haziran ayında su sıcaklığı geçen yıl 19 dereceydi, şimdi ise 26 derece. Doğu Akdeniz ile aynı su sıcaklığında. Isınan su yükselerek atmosferde dengesizliğe sebep olmakta ve kıyı kenarlarında yağışlara sebebiyet vermektedir. Bölgede ani yağışlar artmaktadır. Bu sel doğanın bir uyarısı. Yaz ayları artık Doğu Karadeniz Bölgesi için sıkıntılı. Soçi, Artvin, Trabzon üçgeni kritik bölgeler oldu. Çünkü bu bölgede en çok buraları ısındı, risk çok büyük. Gelecek dönemlerde çok daha fazla hasar göreceğiz. Dere kenarlarına bina kurmamamız lazım. Maalesef vatandaş dere içerisinde bina yapıyor. Bu yapı mühürleniyor. Ancak belli bir bedel ödedikten sonra mühür açtırılıp inşaatına devam ettiriliyor. Caydırıcı yasalar ile dere yataklarının temizlenmesi şart.
19.06.2019
